"...στην Ελλάδα υπάρχουν πάντα δύο κόσμοι που πολεμιούνται: ο κόσμος του Σωκράτη και ο κόσμος του Άνυτου, του Μέλητου και του Λύκωνα. Η ιδέα αυτή δε μ΄άφησε. Κάποτε βλέπω του δύο αυτούς κόσμους να μάχουνται μέσα στο ίδιο πρόσωπο...Αν ο ένα έλειπε, ο ελληνισμός θα ήταν άλλο πράγμα. Είναι μια αίσθηση που δεν ταυτίζεται ολωσδιόλου με τη διάκριση που κάνει η χριστιανική θρησκεία ανάμεσα στο αγαθό και στο πονηρό...Έχει μεγαλύτερη σχέση μ΄αυτήν την ιδιότυπη ασυναρτησία που τόσο συχνά παρατηρούμε στον τόπο μας∙ μιαν έλλειψη του συναισθήματος της συνέπειας, που κάνει τον Έλληνα έναν άνθρωπο γεμάτον απρόβλεπτα∙ που είναι ακόμη ο βαθύτερος λόγος που μολονότι επιτύχαμε τόσα και τόσα, δεν καταφέραμε να προκόψουμε σαν πολιτικός οργανισμός."
Αυτή τη φράση διάβασα πρόσφατα στο βιβλίο "Δοκιμές, Παραλειπόμενα 1932-1971" του Γιώργου Σεφέρη, Εκδόσεις Ίκαρος. Κτύπησε κάτι μέσα μου απευθείας. Αναγνώρισα την αλήθεια, που ίσως είναι χιλιοειπωμένη. Αλλά με τις αλήθειες συμβαίνει κάτι το παράδοξο. Ενώ είναι γνωστές, δεν είναι απαραίτητα συνειδητοποιημένες. Κι έτσι δεν φέρνουν ριζικές αλλαγές. Σαν λαός ίσως να μην έχουμε συνειδητοποιήσει το βάρος αυτής της αλήθειας των δύο δυνάμεων που παλεύουν μέσα μας. Κάτω από το φως του ένδοξου παρελθόντος μας, με πολλές μαύρες στιγμές που επαναλαμβάνονται τραγικά, είναι απόλυτα αναγκαίο να κατανοήσουμε ότι αυτός ο διαχωρισμός πρέπει να τελειώσει για να πάμε μπροστά. Η συνέπεια στην οποία αναφέρεται ο μεγάλος ποιητής μας, πρέπει να γίνει σημαία μας και μαζί με την συνεργασία να εμπνεύσει μια νέα ελληνική πραγματικότητα που από τη μια δεν θα καταστρέφει ό,τι καλό χτίζει και από την άλλη θα δημιουργεί συνεχώς συνθήκες κοινότητας.
Πώς; Θα αναρωτηθεί κανείς...Νομίζουμε ότι μας λείπει ο τρόπος. Δεν είναι έτσι. Συνήθως μας λείπει ο λόγος. Για ποιό λόγο να κάνουμε αυτό ή εκείνο. Αν βρούμε, λοιπόν, τον λόγο που πρέπει να απαλλαγούμε από το κατεστημένο εκείνο που βάζει τρικλοποδιές σε κάθε καλή μας προσπάθει, αν βιώσουμε βαθειά τον λόγο που πρέπει να μάθουμε να συνεργαζόστε για το κοινό καλό, τότε θα βρούμε και τον τρόπο. Και τότε, όντας συνεπείς στον λόγο μας, θα βρίσκουμε παντού συνεργάτες!
(Η εικόνα είναι από έργο του ζωγράφου Θεόδωρου Στάμου)
Σαββίδης Δημήτρης