Ο ξακουστός οικισμός της Δημητσάνας στην Ορεινή Αρκαδία, ήταν η πάλαι ποτέ “Μπαρουταποθήκη του Μοριά”. Αν και το όνομα της έμεινε γνωστό για το εξαιρετικό της τοπίο, την γραφικότητα του χωριού, τις δραστηριότητες των κατοίκων, τη παραδοσιακή της κουζίνα και τα χειροποίητα τοπικά προϊόντα, ωστόσο στην Δημητσάνα βρίσκεται και η παλαιότερη βιβλιοθήκη της Ελλάδας.
Στην αρχαιότητα ήταν γνωστή ως Τεύθις, ενώ τον 18ο αιώνα η Δημητσάνα διέθετε ήδη την περίφηµη θεολογική σχολή και το 1764 οι μοναχοί Γεράσιμος Γούνας και Αγάπιος Λεονάρδος ίδρυσαν την βιβλιοθήκη. Περιείχε πάνω από 5.000 τόμους σπάνιων βιβλίων και συγγραμμάτων, ενώ μέχρι την Τουρκοκρατία ήταν από τις σημαντικότερες βιβλιοθήκες στην ελληνική επικράτεια.
Η βιβλιοθήκη της Δημητσάνας και ο πνευματικός της πλούτος, έπαιξε σημαντικό ρόλο στον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων, καθώς τα βιβλία της προσέφεραν το χαρτί που τυλίχτηκε το μπαρούτι την δημιουργία φυσιγγίων. Από τους 5.000 τόμους που αριθμούσε πριν από το 1821, μετά την απελευθέρωση είχαν διασωθεί μόλις 550 τόμοι.
Έγκυρες πηγές για τον ρόλο της συγκεκριμένης βιβλιοθήκης, αποτελούν τα Απομνημονεύματα του Γέρου του Μοριά, ο οποίος έγραψε «είχαμε έλλειψι από μολύβι και χαρτί και επήραμεν την Βιβλιοθήκην της Δημητσάνας και άλλων μοναστηρίων και εδέναμε φουσέκια….», καθώς και τα Απομνημονεύματα του Υπασπιστή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, του Φωτάκου, ο οποίος έγραψε « εις την Δημητσάναν είχαν την φροντίδα να δένουν τα φουσέκια κι επειδή έσωσαν το χαρτί και πλέον δεν είχαν άλλο εχάλασαν την πολύτιμον Βιβλιοθήκην της Σχολής των και τα εκκλησιαστικά βιβλία για να προφθάσουν όλα τα στρατεύματα της Πελοποννήσου».
Μετεπαναστατικά, η σπουδαία Βιβλιοθήκη έμεινε με 500 περίπου βιβλία. Έκτοτε, λειτουργούσε συνεχώς μέχρι σήμερα, σε μία προσπάθεια να καταστεί το πνευματικό θησαυροφυλάκιο του τόπου. Σήμερα, στην βιβλιοθήκη περιλαμβάνονται περίπου 35.000 τόμοι, οι οποίοι προέρχονται από μεταγενέστερες δωρεές. Πρόκειται για ένα ταξινομημένο υλικό, του οποία η αξία έχει αναγνωριστεί από την πολιτεία. Η Βιβλιοθήκη της Δημητσάνας βρίσκεται πλέον υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού, ως δημόσια βιβλιοθήκη.
Στις αίθουσες της Βιβλιοθήκης, εκτός από τους χειρόγραφους κώδικες που φυλάσσονται, αλλά και το πλήθος πατερικών κειμένων, διαφόρων ερμηνευτικών βιβλίων όπως λεξικά, ανθολογίες κ.ά., έντυπων βιβλίων παλαιών δυσεύρετων εκδόσεων, εκτίθενται αντικείμενα του λαϊκού βίου της περιοχής όπως οικιακά σκεύη, χαλιά, αγροτικά εργαλεία, αργαλειός και φυλάσσονται σε ειδική ορειχάλκινη λάρνακα τα οστά του Δημητσανίτη Εθνεγέρτη Παλαιών Πατρών Γερμανού και η σέλα του αλόγου του Παπαφλέσσα και ξίφη. Επίσης κοσμούν την αίθουσα οι προσωπογραφίες των Μιχαήλ Οικονόμου, ιστορικού και γραμματέως του Γέρου του Μοριά, του Ευεργέτου Νικολάου Μακρή, του Γρηγορίου Μαρασλή, Δημάρχου Οδησσού, έργο του ζωγράφου Ροϊλού και άλλων.
Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να αντλήσετε από την επίσημη ιστοσελίδα της Βιβλιοθήκης, ΕΔΩ
Πηγή: almaradio.g