Το Ψωμί αποτελεί τη βασική τροφή στην Ευρώπη, αλλά και στους πολιτισμούς της Αμερικής, της Μέσης Ανατολής (όπου έχει σχήμα πίτας) και της Βόρειας Αφρικής, εν αντιθέσει  με την ανατολική Ασία, όπου η βασική τροφή είναι το ρύζι.

Τα βασικά συστατικά του Ψωμιού είναι το αλεύρι και το νερό. Επιπλέον, το αλάτι και οι διογκωτικοί παράγοντες, όπως είναι η μαγιά και η μαγειρική σόδα είναι συνήθη συστατικά, αν και μπορεί να περιέχει και άλλα, Ο παραγόμενος πολτός λέγεται ζύμη ή προζύμι. Η ζύμη αφήνεται να φουσκώσει και τελικά ψήνεται στο φούρνο. Κατά την ζύμωση, μύκητες της μαγιάς προκαλούν διάσπαση του αμύλου σε μικρότερα μόρια, με αποτέλεσμα την παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα και το ψωμί φουσκώνει. Αυτό απαιτεί 1 έως 5 ώρες.

Το «Ψωμί», συγκαταλέγεται στην κατηγορία των αγαπημένων τροφών μας και βρίσκεται στη  βάση  της Διατροφικής Πυραμίδας, καθώς θεωρείται μία υγιεινή τροφή την οποία πρέπει να καταναλώνουμε πολύ συχνά.

Σημασία έχει η ποιότητα του Ψωμιού και όχι η ποσότητα. Και σημαντικό στην επιλογή του ψωμιού είναι το είδος και να έχει υποστεί όσο γίνεται λιγότερη επεξεργασία.

Το Ψωμί  αποτελεί μέρος ενός ισορροπημένου διαιτολογίου και αποτελεί μία από τις  βασικές πηγές τροφοδοσίας του οργανισμού με άμεση ενέργεια.

Ωστόσο είναι ένα παραξηγημένο τρόφιμο, καθώς οι πλείστοι από εμάς θεωρούμε απαγορευτικό και το αποκλείουμε από τη διατροφή μας, όταν ακολουθούμε πιστά ένα υγιεινό διαιτολόγιο για την απώλεια βάρους...Το σημαντικό παν μέτρον άριστον!

Τα πιο Υγιεινά είδη Ψωμιού και πώς να επιλέξουμε αυτό που πραγματικά επιθυμούμε:

1. Μαύρο Ψωμί: Αρκετοί από εμάς βλέποντας το χρώμα του ψωμιού πιστεύουμε λανθασμένα ότι το μαύρο ψωμί είναι το ψωμί ολικής άλεσης. Σε ορισμένες περιπτώσεις το μαύρο ψωμί παρασκευάζεται από ανάμειξη λευκού αλεύρου και πίτουρου. Το λευκό αλεύρι δεν υπόκεινται σε διαδικασία λεύκανσης, κι έτσι μαζί με την προσθήκη ελάχιστου πίτουρου, το ψωμί αποκτά καφέ χρώμα, χωρίς να είναι ολικής άλεσης. Έτσι, πριν επιλέξεις φρόντισε είτε να διαβάσεις την ετικέτα του προϊόντος που αγοράζεις ή να ρωτήσεις στον φούρνο τις πρώτες ύλες παρασκευής.

2. Ψωμί από φύτρα σιταριού (ψωμί Εσσαίων): Σύμφωνα με το "Πανεπιστήμιο του Harvard" θα πρέπει να ψάξετε για ψωμί από φύτρα σιταριού ή αλλιώς ψωμί Εσσαίων.Ουσιαστικά πρόκειται για ένα 100% φυσικό προϊόν, αφού αποτελείται αποκλειστικά από σιτάρι και νερό. Φτιάχνεται κατευθείαν από τον σπόρο του σιταριού, διατηρεί όλα του τα θρεπτικά συστατικά και δεν περιέχει καθόλου επεξεργασμένους υδατάνθρακες. Επίσης, δεν περιέχει ζάχαρη, λιπαρά, αλάτι μαγιά ή άλλα συντηρητικά. Η απουσία της μαγιάς το κάνει να είναι μικρό και συμπυκνωμένο..Ουσιαστικά πρόκειται για ένα 100% φυσικό προϊόν, αφού αποτελείται αποκλειστικά από σιτάρι και νερό. Μπορείτε να το φάτε όπως είναι ή να το ψήσετε για να φρυγανιστεί και διατηρείται στο ψυγείο. Μπορείτε να το φάτε όπως είναι ή να το ψήσετε για να φρυγανιστεί και διατηρείται στο ψυγείο.Το συγκεκριμένο είδος είναι ολικής αλέσεως και συνήθως παρασκευάζεται από φυτρωμένο σιτάρι, δηλαδή σιτάρι που έχει αρχίσει να φυτρώνει λόγω της έκθεσης στη ζέστη και στην υγρασία. Αυτή η διαδικασία έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει την ποσότητα και διαθεσιμότητα συγκεκριμένων θρεπτικών συστατικών.

3. Ψωμί Σίκαλης: Ως πρώτη ύλη χρησιμοποιείται το αλεύρι σίκαλης, το οποίο είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες, ιχνοστοιχεία (φώσφορο, μαγνήσιο, μαγγάνιο) και πρωτεΐνες. Θα το συναντήσεις με ανοιχτό ή σκούρο χρώμα, ανάλογα με τον τύπο του αλεύρου που χρησιμοποιείται και την προσθήκη ή όχι χρωστικών.

4. Πολύσπορο Ψωμί: Πρόκειται για υψηλής διατροφικής αξίας ψωμί, πλούσιο σε φυτικές ίνες, βιταμίνες, αμινοξέα και θρεπτικά συστατικά. Από το όνομά του, καταλαβαίνουμε ότι παρασκευάζεται από διάφορα είδη δημητριακών. Χρησιμοποιούνται διαφορετικά άλευρα, ενώ κάθε είδος σπόρου που προστίθεται φέρει και τη δική του διατροφική αξία.

5. Λευκό Ψωμί: Έχω ήδη αναφερθεί στη διατροφική του αξία, δε θα μπορούσε ωστόσο να λείπει από την παράθεση των διαφορετικών ειδών ψωμιού. Παρασκευάζεται από το αλεύρι που περιέχει μόνο τον κεντρικό πυρήνα των σιτηρών (ενδοσπέρμιο), κι έτσι είναι πιο φτωχό σε μικροθρεπτικά συστατικά και φυτικές ίνες συγκριτικά με άλλα είδη.

6. Ψωμί με προζύμι: Αυτό το είδος παρασκευάζεται μέσω μιας διαδικασίας ζύμωσης που βασίζεται στη φυσική μαγιά και σε φυσικά βακτήρια. Η ζύμωση μειώνει τον αριθμό του φυτικού οξέος που δεσμεύει συγκεκριμένα μέταλλα και δυσκολεύει την απορρόφησή τους. Το ψωμί με προζύμι είναι ευκολότερο να χωνευτεί σε σύγκριση με τα άλλα είδη ψωμιού, πιθανώς λόγω των πρεβιοτικών και προβιοτικών.

7. Χωριάτικο Ψωμί: Πρόκειται για σταρένιο ψωμί, το αλεύρι του οποίου προέρχεται αποκλειστικά από σκληρό σιτάρι.

8. Ψωμί 100% αλεύρι ολικής αλέσεως: Σε αυτό το είδος τα δημητριακά είναι ανεπεξέργαστα και περιέχουν τόσο το σπέρμα, το πίτουρο, όσο και το ενδοσπέρμιο. Το πίτυρο, που είναι το σκληρό, εξωτερικό στρώμα, διαθέτει υψηλά επίπεδα φυτικών ινών. Αυτό το είδος περιέχει επίσης υψηλά ποσοστά πρωτεΐνης, λιπαρών, βιταμινών, μετάλλων και άλλων φυτικών συστατικών.

9. Ψωμί Ντίνκελ:Το αλεύρι ντίνκελ προέρχεται από ένα αρχαίο δημητριακό (όλυρα) και είναι πιο εύπεπτο από το αλεύρι σιταριού, καθώς η γλουτένη που περιέχει αποτελείται από μεγαλύτερο αριθμό υδατοδιαλυτών πρωτεϊνών, με αποτέλεσμα τα θρεπτικά του συστατικά να απορροφώνται ευκολότερα. Επιπλέον, το συγκεκριμένο δημητριακό φαίνεται να έχει υψηλότερη περιεκτικότητα σε ψευδάργυρο και πρωτεΐνες συγκριτικά με το σιτάρι. Προσδίδει παρόμοιες θερμίδες με το λευκό ψωμί.

10. Ψωμί Ζέας: Η ζέα είναι ένα ακόμη δημητριακό που καλλιεργείται από την αρχαιότητα, γνωστό και δίκοκκο σιτάρι. Το περίβλημα του καρπού έχει την ιδιότητα να παραμένει προσκολλημένο στον σπόρο, προσφέροντας σε εμάς μία πληθώρα θρεπτικών συστατικών. Μελέτες μάλιστα, έχουν δείξει ότι το δίκοκκο σιτάρι μπορεί να περιέχει έως και 20-60% περισσότερα θρεπτικά συστατικά (π.χ. μαγνήσιο, χαλκό ψευδάργυρο και φώσφορο) συγκριτικά με το μονόκοκκο και το μαλακό σιτάρι.

11. Ψωμί βρώμης: Αυτό το είδος είναι συνδυασμός βρώμης, αλεύρι ολικής αλέσεως, μαγιάς, νερού και αλατιού. Καθώς η βρώμη είναι εξαιρετικά θρεπτική και συνδέεται με πολλά οφέλη στην υγεία, το ψωμί με βρώμη είναι μία από τις υγιεινότερες επιλογές. Συγκεκριμένα, η βρώμη έχει υψηλή ποσότητα φυτικών ινών, μαγνήσιο, βιταμίνη Β1, σίδηρο.

12. Ψωμί από λιναρόσπορο: Αυτό το είδος έχει αποδειχθεί ως ένα από τα πιο υγιεινά είδη ψωμιού. Κι αυτό χάρη στο λιναρόσπορο που έχει αποδειχθεί εξαιρετικά θρεπτικός, αφού αποτελεί εξαιρετική πηγή άλφα-λινολενικού οξέος. Επιπλέον, ο λιναρόσπορος διαθέτει ορισμένα συστατικά που ονομάζονται λιγνάνες και που δρουν ως αντιοξειδωτικά στο σώμα και προστατεύουν κατά ορισμένων τύπων καρκίνου.

13. Ψωμί από Καλαμποκάλευρο (Μπομπότα): Είναι γνωστό και με την ονομασία «μπομπότα». Παρασκευάζεται από αλεύρι καλαμποκιού, το οποίο παράγεται από την άλεση ολόκληρου του σπόρου του αραβοσίτου και έχει έντονο κίτρινο χρώμα. Μπορεί να έχει είτε γλυκιά είτε αλμυρή γεύση, ανάλογα με τα υπόλοιπα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν (ελαιόλαδο, τυρί, μέλι κ.α.). Λόγω της προέλευσής του (από καλαμπόκι) ο συγκεκριμένος τύπος ψωμιού συνήθως δεν περιέχει γλουτένη.

14. 100% Ψωμί από φυτρωμένο ρύζι: Το ρύζι μοιάζει αρκετά με το αλεύρι, αλλά είναι συνήθως σκουρότερο και πυκνότερο. Το παραδοσιακό ψωμί από ρύζι φτιάχνεται μόνο από ρυζάλευρο και δεν περιέχει αλεύρι, ενώ τα πιο σύγχρονα είδη περιέχουν έναν συνδυασμό.Έρευνες έδειξαν ότι το ψωμί ρυζιού προσφέρει μεγαλύτερο κορεσμό και έχει μικρότερη επίδραση στο σάκχαρο σε σύγκριση με το ψωμί από αλεύρι.

15. Ψωμί χωρίς γλουτένη: Το συγκεκριμένο είδος φτιάχνεται με δημητριακά που δεν περιέχουν γλουτένη δηλαδή από ρύζι, σιτάρι και κριθάρι. Αποτελούν ασφαλείς επιλογές για όσους είναι δυσανεκτικοί στη γλουτένη για διάφορους λόγους. Πολλοί πιστεύουν εσφαλμένα ότι όλα τα είδη ψωμιού χωρίς γλουτένη είναι υγιεινότερα από όλα τα υπόλοιπα. Όμως, οι περισσότερες ποικιλίες φτιάχνονται από επεξεργασμένο αλεύρι και έχουν κάποιες φορές επιπλέον ζάχαρη, όπως και άλλα μη απαραίτητα πρόσθετα. Όσα όμως παρασκευάζονται από αλεύρι αμυγδάλου ή καρύδας τείνουν να έχουν λιγότερους υδατάνθρακες και θερμίδες, αλλά περισσότερες φυτικές ίνες.

Επιλογή Ψωμιού:

Η ποικιλία και η κατηγορία στα είδη του κάθε ψωμιού διαφέρουν ελάχιστα στις θερμίδες που περιέχουν και κάνοντας τα θρεπτικά τους συστατικά τον παράγονα για την επιλογή και αγορά του ψωμιού.Πρέπει  να δώσουμε προσοχή στα διατροφικά στοιχεία του ψωμιού που θα επιλέξουμε ώστε να μεγιστοποιήσουμε τα οφέλη που θα αποκομίσουμε,  αλλά σημαντικό είναι και να μας ικανοποιήσει γευστικά.

•  

  Να δώσουμε έμφαση στις Φυτικές Ίνες: Η σημαντική διαφορά για στο ψωμ’ι ολικής αλέσως συγκριτικά με το λευκό, είναι η υπάρξη μεγαλύτερη ποσότητας φυτικών.

•  

   Ύπαρξη ή Όχι Γλουτένης: Ακόμη, τα άτομα με κοιλιοκάκη ή αλλιώς δυσανεξία στη γλουτένη, ακολουθούν μια διατροφή ελεύθερη σε γλουτένη και συνεπώς, είναι καλό να αντικαταστήσουν το παραδοσιακό ψωμί τους με κάποιο αντίστοιχο που δεν περιέχει γλουτένη, όπως για παράδειγμα το ψωμί που παρασκευάζεται αποκλειστικά από αλεύρι ρυζιού ή καλαμποκιού.

•  

  Τυποποιημένο ή ψωμί φούρνου: Στη σύγχρονη εποχή που ζούμε υπάρχει αφθονία και η εύκολη πρόσβαση αγοράς του κατάλληλου ψωμιου.

Είτε από τον φούρνο, είτε από το supermarket. Το τυποποιημένο ψωμί υπερέχει στο γεγονός ότι μπορούμε να διαβάσουμε την ετικέτα με τα θρεπτικά του συστατικά και τις θερμίδες ανά μερίδα.

Το «Ψωμί», θεωρείται η πλέον πλήρης και φτηνή τροφή και θεωρείται βασικό βοηθητικό τρόφιμο σε περιόδους ακραίας διατροφικής φτώχειας.

Πηγή: www.cyprusalive.com