ΑΠΘ: Ένα καινοτόμο πρόγραμμα φέρνει προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας με τη χρήση γεωργίας ακριβείας

Στα σκαριά βρίσκεται η παραγωγή δύο καινοτόμων προϊόντων, υψηλής διατροφικής αξίας που θα είναι έτοιμα να δοκιμαστούν σε μικρή ομάδα «στόχο» την άνοιξη.

Πρόκειται για γιαούρτι βιολειτουργικής δράσης, εμπλουτισμένο με ιπποφαές και μπάρα δημητριακών που αναπτύσσονται στο πλαίσιο του έργου «ΣΥΜΠΕΓΑ», το οποίο υλοποιείται από τον Τομέα Αγροτικής Οικονομίας του Τμήματος Γεωπονίας του ΑΠΘ, με επιστημονικό υπεύθυνο τον Καθηγητή Αναστάσιο Μιχαηλίδη.

Εταίροι του προγράμματος, με τίτλο «ΣΥΜΠΕΓΑ – Πιλοτική καλλιέργεια πέντε ποικιλιών ιπποφαούς (Hippophae L.) με χρήση γεωργίας ακριβείας για την ανάπτυξη υψηλής διατροφικής αξίας γιαουρτιού ως πρότυπο υγιεινής διατροφής», είναι εκτός από το ΑΠΘ, ιδιωτική εταιρεία και καλλιεργητές στα Ιωάννινα και στη Θεσσαλία.

Το πρόγραμμα ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2023 και θα ολοκληρωθεί τον Μάιο του 2025. Το έργο περιλαμβάνει τη μελέτη και ανάπτυξη καινοτόμου επιχειρηματικού μοντέλου γεωργίας ακριβείας σε στοχευμένη καλλιέργεια, την εφαρμογή μεθόδων γεωργίας ακριβείας σε καλλιέργεια μούρων ιπποφαούς, την πιλοτική ανάπτυξη και παραγωγή υψηλής διατροφικής αξίας γιαουρτιού εμπλουτισμένου με ιπποφαές και ενέργειες διαμεσολάβησης και διευκόλυνσης της καινοτομίας.

Αποκατάσταση της παραγωγής

Όπως εξηγεί στη «ΜτΚ» η Σμαράγδα Νικούλη, project manager του έργου, συνεργάτιδα του επιστημονικά υπεύθυνου καθηγητή Αναστάσιου Μιχαηλίδη και υποψήφια διδάκτορας στο ΑΠΘ, στο πλαίσιο του έργου γίνεται πρακτική εφαρμογή ορισμένων συμπερασμάτων που έχουν προκύψει από πληθώρα ερευνητικών μελετών σε πιλοτική καλλιέργεια ιπποφαούς, με σκοπό την αποκατάσταση της παραγωγικής δυνατότητας της καλλιέργειας. Το έργο έχει διάρκεια 27 μήνες και υλοποιείται στο πλαίσιο του Μέτρου 16 «Συνεργασία» Υπομέτρο 16.1-16.2 «Ίδρυση και λειτουργία επιχειρησιακών ομάδων της ευρωπαϊκής σύμπραξης καινοτομίας για την παραγωγικότητα και τη βιωσιμότητα της γεωργίας» του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

«Πέραν του έργου ΣΥΜΠΕΓΑ υπάρχει και το έργο ΣΑΚΑΜΙ που αφορά sister project, υλοποιείται παράλληλα με το έργο ΣΥΜΠΕΓΑ και σε αυτό θα λάβει χώρα πιλοτική ανάπτυξη και παραγωγή ενός τελικού καινοτόμου προϊόντος προστιθέμενης αξίας και συγκεκριμένα μίας μπάρας δημητριακών που αναπτύσσεται στο πλαίσιο του έργου. Τα δύο αυτά προϊόντα θα αφορούν λειτουργικά προϊόντα, στα οποία θα μεταφερθούν οι ευεργετικές αντιοξειδωτικές ιδιότητες του ιπποφαούς», συμπληρώνει.

Αξίζει να σημειωθεί πως τα προϊόντα θα διατεθούν πιλοτικά σε μικρής κλίμακας ομάδα «στόχο», αποτελούμενη από εκπροσώπους καταναλωτών προκειμένου να μελετηθεί η ανταπόκριση του αγοραστικού κοινού σε αυτά. Από εκεί και πέρα, μετά το πέρας του έργου, είναι στην ευχέρεια της σύμπραξης, εάν θα διατεθούν στο ευρύ κοινό και με ποιον τρόπο.

Παρότι οι κλιματολογικές συνθήκες στη χώρα μας ευνοούν την παραγωγή του ιπποφαούς που θεωρείται υπερτροφή χάρη στα πλούσια θρεπτικά συστατικά, τα έλαια και τα αντιοξειδωτικά που περιέχει, το κύριο πρόβλημα των Ελλήνων καλλιεργητών, σύμφωνα με τους συντελεστές του έργου, είναι ο συνεχής περιορισμός των αποδόσεων της γεωργικής καλλιέργειας λόγω εξάντλησης των θρεπτικών συστατικών του εδάφους.

Η κ. Νικούλη περιγράφει πως «η εξάντληση των θρεπτικών συστατικών του εδάφους αποτελεί σημαντικό παράγοντα που επηρεάζει την απόδοση των γεωργικών καλλιεργειών, συμπεριλαμβανομένου και του ιπποφαούς. Οι λόγοι εξάντλησης των θρεπτικών συστατικών του εδάφους ποικίλουν και διαφέρουν από καλλιέργεια σε καλλιέργεια, από περιοχή σε περιοχή και από τις καλλιεργητικές πρακτικές που εφαρμόζει κάθε παραγωγός. Αν μπορούσαμε να συγκεντρώσουμε τους κύριους λόγους για αυτήν την εξάντληση, μεταξύ άλλων περιλαμβάνονται η συνεχής καλλιέργεια χωρίς επαρκή αγρανάπαυση, η συνεχής μονοκαλλιέργεια χωρίς αμειψισπορά (πρακτική στην οποία είθισται να καλλιεργούνται διαφορετικά ήδη, ώστε να εμπλουτίζεται το έδαφος), η αλόγιστη χρήση χημικών λιπασμάτων και δη ανόργανων, η ανεπαρκής λίπανση, η έλλειψη οργανικής ύλης, η διάβρωση του εδάφους λόγω ανεπαρκών πρακτικών διαχείρισης και η ανεπαρκής εδαφολογική ανάλυση, μηχανισμός που δυστυχώς αμελείται από κάποιους παραγωγούς με αποτέλεσμα να υπάρχουν περιβαλλοντικές και οικονομικές επιπτώσεις».

Υπογραμμίζει, τέλος, πως η εξάντληση των θρεπτικών συστατικών μπορεί να περιορίσει σημαντικά την απόδοση της καλλιέργειας του ιπποφαούς. «Αν και συγκεκριμένα ποσοστά μείωσης της απόδοσης λόγω θρεπτικών ελλείψεων δεν είναι διαθέσιμα, είναι γνωστό ότι η έλλειψη απαραίτητων θρεπτικών στοιχείων μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη ανάπτυξη, χαμηλότερη παραγωγή καρπών και υποβάθμιση της ποιότητας των προϊόντων. Για παράδειγμα, σε άλλες καλλιέργειες, η έλλειψη αζώτου μπορεί να μειώσει την απόδοση έως και 50%», καταλήγει.

Το πρόγραμμα επιδιώκει να αντιμετωπίσει όλες αυτές τις προκλήσεις μέσω της γεωργίας ακριβείας. Χρησιμοποιώντας τεχνολογίες όπως εξειδικευμένοι αισθητήρες που παρακολουθούν την υγρασία, τη θερμοκρασία και τις συνθήκες του εδάφους, το έργο διασφαλίζει ότι οι καλλιέργειες λαμβάνουν μόνο τις απαραίτητες εισροές. Πρόκειται για μία προσέγγιση που αυξάνει την παραγωγή, βελτιώνει την ποιότητα των καρπών και μειώνει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της καλλιέργειας.

Πηγή: Ένα άρθρο της Έλενας Καραβασίλη

https://www.makthes.gr/