Πώς η κεραμική ενώνει δυο διαφορετικά άτομα σε έναν κοινό σκοπό: την τέχνη, τη δημιουργικότητα και τη συνεργασία.

Μια μητέρα δυο παιδιών πρώην γραφίστρια που αποφασίζει στα 29 της να αλλάξει πορεία και να ασχοληθεί με την κεραμική και να φτιάχνει πιάτα για μεγάλα εστιατόρια. Μάλιστα πρόσφερε στέγη στο εργαστήριό της σε ένα παιδί με αυτισμό, τον Γιάννη, ανακάλυψε το μεγάλο ταλέντο του και του έδωσε την ευκαιρία ζωγραφίσει πάνω σε πιάτα, που χρησιμοποιούνται πλέον στο Ex Machina.

Έφτασα στο Mud Lab λίγο νωρίτερα από την καθορισμένη ώρα του ραντεβού. Βρήκα την Έλια μαζί με τις βοηθούς της -Σίσσυ και Αθηνά- να εργάζονται πάνω σε συγκεκριμένα project που τρέχουν. Ο Γιάννης έφτασε με μια μικρή καθυστέρηση, συνοδευόμενος από τον πατέρα του, αλλά και τη συνοδό του από το σχολείο του, την Ολυμπία. Η Έλια τον υποδέχτηκε θερμά, σαν να μην είχε περάσει μια μέρα από την περσινή χρονιά που την επισκεπτόταν συχνά στο πλαίσιο της πρακτικής του στην Κεραμική. Αφού άφησε τα πράγματά του (στον χώρο που ήξερε πολύ καλά), κάθισε δίπλα του και του είπε: «Θα ζωγραφίσουμε και πάλι ανθρωπάκια, όπως παλιά»;

Πώς γεννήθηκε το Mud Lab

Η Έλια σπούδασε γραφιστική και ξεκίνησε την καριέρα της στο δημιουργικό τμήμα σε έντυπα μέσα ενημέρωσης. Κάποια στιγμή, όταν είχε ήδη γεννήσει το πρώτο της παιδί και αναζητούσε ένα χόμπι, άρχισε να ασχολείται με την κεραμική. Καθώς δεν είχε ιδέα με το αντικείμενο, πήγε σε μια σχολή, παρακολούθησε σεμινάρια και ξεκίνησε τα δικά της έργα.

H βοήθεια του Τάσου Μαντή και τα ταξίδια σε μεγάλα εστιατόρια του εξωτερικού

Ως σύζυγος του γνωστού σεφ του Soil Tάσου Μαντή, η Έλια Λαμπίρη, είχε βρεθεί πολλές φορές όχι μόνο στα εστιατόρια που εργαζόταν ο σύζυγός της αλλά και σε πολλά μεγάλα εστιατόρια της Ελλάδας και του εξωτερικού. «Η τάση παντού είναι η στροφή προς τα χειροποίητα κεραμικά σκεύη, που είναι μοναδικά και χαρακτηριστικά για κάθε εστιατόριο», όπως μου ανέφερε. Έτσι, ξεκίνησε να φτιάξει σκεύη αρχικά για το Soil. Αγόρασε τα απαραίτητα εργαλεία και εργαζόταν στο αποθηκάκι του σπιτιού. Σιγά σιγά όμως άρχισε να το ψάχνει περισσότερο, ξεκινώντας συνεργασίες και με άλλα εστατόρια. Μετακόμισε σε ένα λίγο μεγαλύτερο χώρο, μέχρι που έφτιαξε το Mud Lab πριν από 3 χρόνια. Αυτή τη στιγμή έχει δυο βοηθούς, τη Σίσσυ και την Αθηνά.

Οι συνεργασίες της σε Ελλάδα και εξωτερικό

Η Έλια αγαπά αυτό που κάνει και το κάνει με πάθος, συνέπεια, οργάνωση αλλά και με μια συστολή. Ενώ βρισκόμουν στο εργαστήριό της και μου έδειχνε τα έργα της, δεν ένιωσα ούτε μια στιγμή έπαρσης, παρόλο που συνεργάζεται -πέρα από το Soil- με πολλά μεγάλα εστιατόρια της Ελλάδας, όπως το Delta, το Herve, το Οvio, το Νυν Εστί… Ωστόσο, για εκείνη όλοι οι πελάτες της είναι ίδιοι, είτε είναι μεγάλα εστιατόρια ή ξενοδοχεία στην Αθήνα ή το εξωτερικό, είτε μικρότερες μονάδες και καφέ σε νησιά.

Ποιες είναι οι πηγές της έμπνευσής της

«Θα έλεγα ότι είμαι πιο κοντά στο σκανδιναβικό στιλ που είναι μίνιμαλ, αυστηρό, χωρίς πολλά περίτεχνα στοιχεία, προσδίδοντας έτσι περισσότερη αξία στο αντικείμενο, που είναι κάτι το χειροποίητο, μια δημιουργία από το μηδέν», όπως μου ανέφερε. Κάνοντας μια βόλτα στο εργαστήριό της βλέπει κανείς πολλά διαφορετικά σχέδια και σε διάφορους χρωματισμούς. Πώς επιλέγουν οι σεφ; «Συνήθως οι σεφ έρχονται προετοιμασμένοι. Γνωρίζουν τι μαγειρεύουν, οπότε αναζητούν το κατάλληλο σχήμα για να τα σερβίρουν. Από εκεί και πέρα υπάρχουν και δείγματα -τα οποία ανανεώνονται συχνά-πυκνά- ώστε κάθε εστιατόριο να έχει το δικό του μοναδικό σχέδιο. Αν για παράδειγμα από ένα νησί επιλέξουν δυο εστιατόρια το ίδιο σχέδιο, θα τους ενημερώσω και θα προσανατολιστούν σε κάτι άλλο, θα αλλάξουμε το χρώμα, θα κάνω τα πάντα ώστε να διατηρηθεί αυτή η μοναδικότητα που θεωρώ ότι είναι κάτι πολύ σημαντικό».

Αρχικά τον βάζαμε να κάνει απλές δουλειές κεραμικής, δεν είχαμε καταλάβει το ταλέντο του. Η αποκάλυψη έγινε αργότερα. Είχαμε πάρει έναν καφέ και στο ποτήρι είχε ζωγραφισμένο ένα σκίτσο σε μικρή διάσταση. Ο Γιάννης το είδε, το αντέγραψε σε ένα χαρτί σε μεγαλύτερη διάσταση και μας το έδωσε. Είναι η ζωγραφιά που έχουμε κρατήσει εδώ και κοσμεί το εργαστήριό μας για να θυμόμαστε αυτήν την περίοδο.

Η υποδοχή του Γιάννη και η μύησή του στην Κεραμική

Ο Γιάννης έκανε πέρυσι την πρακτική του στο Mud Lab. Είναι ένα παιδί με αυτισμό, αρκετά λειτουργικός, 20 ετών πλέον, που φοιτά στο ΕΕΕΕΚ Αργυρούπολης. Η διευθύντρια του περσινού του σχολείου, του ΕΕΕΕΚ Καλλιθέας, η κυρία Πάολα παρακάλεσε την Έλια να τον δεχτεί να κάνει εκεί την πρακτική του, στο πλαίσιο μαθημάτων Κεραμικής. Όπως μου ανέφερε, «αρχικά τον βάζαμε να κάνει απλές δουλειές κεραμικής, δεν είχαμε καταλάβει το ταλέντο του». Η αποκάλυψη έγινε αργότερα. «Είχαμε πάρει έναν καφέ και στο ποτήρι είχε ζωγραφισμένο ένα σκίτσο σε μικρή διάσταση. Ο Γιάννης το είδε, το αντέγραψε σε ένα χαρτί σε μεγαλύτερη διάσταση και μας το έδωσε. Είναι η ζωγραφιά που έχουμε κρατήσει εδώ και κοσμεί το εργαστήριό μας για να θυμόμαστε αυτήν την περίοδο».

Η πρώτη ζωγραφιά του Γιάννη στο χαρτί, που ώθησε την Έλια να του αγοράσει τα ειδικά μολύβια
για να ζωγραφίζει πάνω στα πιάτα. 

Τα ειδικά χρωματιστά μολύβια και τα πιάτα του Γιάννη

Βλέποντας το ταλέντο του, η Έλια τού αγόρασε ειδικά χρωματιστά μολύβια για κεραμικά, ώστε να μπορεί να ζωγραφίζει πάνω στα πιάτα. Κάθονται δίπλα δίπλα. Εκείνος ζωγραφίζει και εκείνη με την ξύστρα ξύνει τα μολύβια του. Τι του αρέσει να αναπαράγει; Κυρίως πρόσωπα και συνήθως άντρες από το κοντινό του περιβάλλον. Η καταγωγή του από το Ντουμπάι -έχει ζήσει και κάποια χρόνια εκεί- είναι ένα θέμα που εμφανίζεται συχνά στα έργα του. Για παράδειγμα, ζωγραφίζει τον εαυτό του φορώντας την αυθεντική του κελεμπία αλλά και τους συγγενείς του.

Ποιο είναι το αγαπημένο του χρώμα; Κυρίως το μολύβι, το μαύρο. «Του αρέσουν τα σκληρά υλικά και τα σκούρα», όπως μου ανέφερε η Ολυμπία. Τα ρούχα των προσώπων που ζωγραφίζει τα γεμίζει με μπλε ή με μωβ, σκούρες αποχρώσεις πάντα. Αφού τελειώσει το έργο του, το περνά από πάνω με ένα πινέλο, όπως του έχει δείξει η Έλια. Έτσι σταθεροποιείται το σχέδιο και το χρώμα και μπορεί να ψηθεί καλύτερα.

Του αρέσουν οι ταινίες, οι αριθμοί και έχει απίστευτο μνημονικό στις ημερομηνίες

Ο Γιάννης ηρεμεί και συγκεντρώνεται όταν ζωγραφίζει. Πέρα από τα πρόσωπα και τη ζωγραφική αγαπά τους αριθμούς και έχει απίστευτο ταλέντο να σου κάνει γρήγορα πράξεις. Αν τον ρωτήσεις πόσων ετών είναι ένας αγαπημένος ηθοποιός ή σε ποια χρονολογία ήταν η αγαπημένη του ταινία, η απάντηση είναι άμεση και πάντοτε σωστή!Έτσι όταν τον ρώτησα τυχαία αν μπορεί να μου ζωγραφίσει τον Τομ Κρούζ, τον ζωγράφισε από μνήμης όπως είναι τώρα ενώ στη συνέχεια μου ζήτησε να τον δει στο κινητό μου ώστε να τον ζωγραφίσει όπως ήταν στο παλιό «Top Gun» (εννοείται ότι θυμόταν τη χρονολογία της ταινίας αλλά και πόσων ετών ήταν τότε ο ηθοποιός).

«Προσπαθούμε να βρούμε χώρο να εκθέσουμε τα έργα του»

Το ταλέντο του Γιάννη στη ζωγραφική έχει ξεκινήσει από πολύ νωρίς. Ήταν τυχερός και στα σχολεία που φοίτησε καθώς κάνουν πολύ ωραία δουλειά και ενδιαφέρονται για τα παιδιά τους. Στην περσινή έκθεση που είχαν κάνει στο σχολείο, το μεγαλύτερο ποσοστό έργων ήταν του Γιάννη. Αυτό που προσπαθούν φέτος είναι να βρουν έναν τρόπο να εκθέσουν τα έργα του πέρα από το πλαίσιο του σχολείου. Όπως μου είπε ο ίδιος. Φέτος «ζωγραφίζω ανθρωπάκια στο χαρτί».

Τα πιάτα του Ex Machina με τις ζωγραφιές του Γιάννη

Το αποτέλεσμα της περσινής πρακτικής του Γιάννη στο Mud Lab ήταν τα πιάτα του Ex Machina. O Άνταμ Κοντοβάς έδωσε φωτογραφίες στην Έλια και ο Γιάννης τις αντέγραψε πάνω στα πιάτα που χρησιμοποιούνται στο εστιατόριο. Οπότε αν βρεθείτε να φάτε εκεί, θα δείτε και το αποτέλεσμα αυτής της πολύ όμορφης και δημιουργικής συνεργασίας της Έλιας και του Γιάννη.

Μια full time εργαζόμενη μητέρα

Η συνεργασία με τον Γιάννη είναι μια από τις πολλές δραστηριότητες της Έλιας, που είναι full time ελεύθερη επαγγελματίας με δυο παιδιά: 8 και 3 αντίστοιχα. Πώς τα καταφέρνει; Αρκετά δύσκολα, ειδικά όταν έχει να παραδώσει μεγάλες παραγγελίες και σε συγκεκριμένες περιόδους, που είναι κοντά στις αρχές σεζόν εποχιακών εστιατορίων και ξενοδοχείων, όπως τώρα για παράδειγμα. Προσπαθεί ωστόσο να βρίσκει ισορροπίες και να βρίσκεται σπίτι τα απογεύματα. Άλλωστε μένει σε μικρή απόσταση από το εργαστήριο, οπότε αυτό τη βολεύει.

Αν ασχολούνται τα παιδιά με τον πηλό; Ο μεγάλος περνάει φάσεις. Αλλά όπως μου ανέφερε, τον έχει κερδίσει το εστιατόριο. Εκεί τον βάζουν τα κορίτσια και κάνει δουλειές, στρώνει τα τραπέζια, βλέπει άμεσα το αποτέλεσμα της δουλειάς του. Εδώ αν φτιάξει κάτι με τον πηλό, πρέπει να περάσει καιρός για να ψηθεί αφού το τελικό αποτέλεσμα απαιτεί 2 ψησίματα και ο κάθε φούρνος θέλει 12 ώρες για να ψήσει και άλλες τόσες για να κρυώσουν τα πράγματα…

Τα σχέδιά της για το μέλλον

Ένα ανήσυχο και εργατικό πνεύμα, με πάθος για αυτό που κάνει είναι φυσικό να θέλει να πάει ένα βήμα παραπέρα συνεχώς. Οπότε, έχει πολλά σχέδια για το μέλλον. Αυτό που μπόρεσε να μου πει -το μόνο ανακοινώσιμο- είναι ότι σιγά σιγά επεκτείνεται και σε άλλους τομείς πέρα από τα πιάτα και τα σκεύη για τις κουζίνας. Το ανακοινώσιμο είναι ότι ετοιμάζει φωτιστικά με κεραμικά.

Πόσο χαλαρωτική τελικά είναι η ενασχόληση με την κεραμική;

Η Έλια ξεκίνησε την κεραμική ως χόμπι, οπότε αρχικά ήταν για εκείνη κάτι πολύ χαλαρωτικό, θεραπευτικό, δρούσε πολύ θετικά στην ψυχική της υγεία. Ωστόσο, στην παραγωγή τα πράγματα δεν είναι έτσι. Υπάρχει περισσότερο άγχος. «Όταν ανοίγει ο φούρνος που ψήνουμε τα κεραμικά, ποτέ δεν μπορείς να είσαι 100% σίγουρος ότι όλα έχουν παέι καλά». Ωστόσο, όλοι γνωρίζουν τι σημαίνει να φτιάχνεις κάτι χειροποίητο, οπότε υπάρχει κατανόηση αν παρουσιαστεί κάποια αναποδιά. Το ζήτημα είναι να έχεις την ψυχραιμία να τις αντιμετωπίσεις και να είσαι τυπικός στα deadlines σου. Πέρα από αυτό, είναι πολύ δημιουργικό να ασχολείσαι με την κεραμική.

Στο τέλος της ημέρας, φεύγοντας από το Mud Lab, παίρνω μαζί μου όμορφες εικόνες, καθώς έζησα μια συναρπαστική εμπειρία που αποδεικνύει πως η τέχνη μπορεί να εκφράζεται τόσο φυσικά και αυθόρμητα αλλά και να ενώνει τους ανθρώπους όσο διαφορετικοί ή ιδιαίτεροι και αν είναι.

Φωτογραφίες: Νίκος Κόκκας

Πηγή: cantina.protothema.gr