Η μουσική είναι πολύγλωσση και ενώνει

Ο διάσημος εθνομουσικολόγος Κρίστοφερ Κινγκ – γνωστός από το βιβλίο του Ηπειρώτικο Μοιρολόι –

εξηγεί πώς τα τραγούδια και οι μελωδίες που μοιάζουν να ανήκουν σε μια χώρα

στην πραγματικότητα μοιράζονται χιλιετίες, ήθη και μετακινήσεις λαών.

«Η μουσική παράδοση της Ανατολίας δεν είναι ελληνική, ούτε τουρκική — είναι κοσμοπολίτικη». Με αυτά τα λόγια μας σύστησε το περιεχόμενο της συναυλίας που έλαβε χώρα στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη στις 8/12/2025 “Deep Songs from Anatolia” με τους Zelişah και Mustafa, σε επιμέλεια του Κρίστοφερ Κινγκ. Μια συναυλία που επιχειρεί να φωτίσει ένα από τα πιο συναρπαστικά μουσικά φαινόμενα της Ανατολικής Μεσογείου: την κοινή, μετακινούμενη μουσική ταυτότητα Ελλήνων, Τούρκων και Αρμενίων, που ρίζωσε στην Ανατολία πριν από εκατοντάδες χρόνια.

Σε συνέντευξή του προς το cnngreece ανέφερε:
“Η ερμηνεία μου για αυτή την ποικιλία — ας την πούμε «εθνοτικών στιλ» — που συγκεντρώνονται μέχρι σήμερα στην Ανατολία είναι ότι παλιότερα υπήρχε ένα μουσικό λεξιλόγιο που κάλυπτε όλη την πρώην Οθωμανική Αυτοκρατορία για εκατοντάδες χρόνια, ένα λεξιλόγιο που αγνοούσε τα εδαφικά σύνορα ή την έννοια των εθνών. Αυτό το λεξιλόγιο ήταν πανταχού παρόν και κοινό για όλους· ήταν διαθρησκευτικό, πολύγλωσσο και πολυεθνικό. Με μια λέξη, μουσικά ήταν «κοσμοπολίτικο». Οι μελωδίες, οι ρυθμοί και η ηχητική συνείδηση μετανάστευαν μπρος και πίσω ανάμεσα στις γεωγραφικές περιοχές της Ελλάδας, της Τουρκίας και των αραβικών περιοχών.

“Το ενδιαφέρον των Ελλήνων και κυρίως των νεαρών σε ηλικία, έχει αναζωπυρωθεί νομίζω, πολλοί είναι οι νέοι που επενδύουν έτσι ώστε να ανακαλύψουν το μουσικό παρελθόν των προγόνων τους. Σίγουρα υπήρξε ένα «χαμηλό» σημείο ενδιαφέροντος κατά περιόδους, αλλά τώρα πλέον οι νέοι ενδιαφέρονται ξανά για την παραδοσιακή μουσική και τις ρίζες τους.

“Αυτό που με ώθησε να γράψω το βιβλίο για το ηπειρώτικο μοιρολόι ήταν ακριβώς το πώς η μουσική της Ηπείρου ενεργοποίησε τα βαθύτερα συναισθήματά μου — ίδια με αυτά που ένιωθα όταν άκουγα πρώιμο αμερικανικό blues, gospel ή country. Η καρδιά μου — όχι το μυαλό μου — αναγνώρισε αυτές τις ομοιότητες. Και έτσι όλη μου η ζωή φαίνεται να έχει εστιαστεί στην κατανόηση αυτής της σχέσης ανάμεσα στη μουσική, τον πολιτισμό και εμένα.

Πολύ συχνά αυτό είναι ιδιοσυγκρασιακό και βαθιά προσωπικό για μένα. Αν ακούσω έναν ήχο που θα «μου πιάσει την καρδιά», τότε νιώθω υποχρεωμένος να ερευνήσω, να τεκμηριώσω και να κατανοήσω τη σχέση της μουσικής με τον πολιτισμό ή τους πολιτισμούς που την παρήγαγαν. Συχνά θα ακούσω μουσική που δεν με ενδιαφέρει. Είναι κάτι πάρα πολύ υποκειμενικό — προσωπικό.

“Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι ότι, στις αρχές του 20ού αιώνα, σπάνια θεωρούσαμε τις ηχογραφήσεις μας ως έγγραφα ή ως αποτυπώσεις του πολιτισμού μας και της θέσης μας στην ιστορία. Συνεπώς, πολλά έχουν χαθεί, καταστραφεί, αγνοηθεί και/ή αποσυνδεθεί από το πλαίσιο μέσα στο οποίο δημιουργήθηκαν. Με άλλα λόγια, όπως και η αρχιτεκτονική της κλασικής Ελλάδας εμφανίζεται σήμερα αποσπασματική, φθαρμένη ή αποκομμένη από τα πρωτότυπα συμφραζόμενα — έτσι συμβαίνει και με τις ηχογραφήσεις λαϊκής μουσικής των τελευταίων 120 χρόνων. Ως ειδικός ψηφιοποίησης, το έργο μου είναι όχι μόνο να διασώσω ό,τι έχει απομείνει, αλλά και να το αναδείξω και να το επαναπλαισιώσω. “

Στον Κρίστοφερ Κινγκ έχει αποδοθεί τιμητικά η ελληνική ιθαγένεια κι ο ίδιος αποτιμά: ” Το να είμαι Έλληνας πολίτης είναι το μεγαλύτερο δώρο που θα μπορούσα ποτέ να λάβω. Έχω ένα σπίτι και έναν σκοπό. Η οπτική και η ερμηνεία μου για την ελληνική μουσική έχουν εξελιχθεί ώστε να συμπεριλάβουν επιρροές από τα νότια Βαλκάνια, την κεντρική και ανατολική Ευρώπη, την Ανατολία και τη Μεσόγειο. Κάθε νήμα έγινε πλουσιότερο, πιο βαθύ και πιο σύνθετο. Βλέπω τις σχέσεις μεταξύ μουσικής και πολιτισμού ως ένα σύνθετο, διασυνδεδεμένο σύστημα. Και αυτό που εύχομαι να μεταδώσω — τόσο στους Έλληνες όσο και στους μη Ελληνες — είναι τον τεράστιο πλούτο, τη μακροβιότητα και τη ζωντάνια αυτών των πολιτιστικών μουσικών θησαυρών. Το κάνω μέσα από μουσική αφήγηση.”

Πηγή: cnn.gr